Hoe wordt bijenwas gemaakt?
Bijen zijn zulke veelzijdige insecten! Naast honing maken ze ook bijenwas. We vertellen je graag hoe bijenwas wordt gemaakt. Dit doen werkbijen met behulp van suikers die uit honing komen. In haar achterlijfje heeft de werkster 4 paar wasklieren waarmee ze kleine plaatjes afscheidt. Een soort schilfertjes, van ongeveer 3 mm groot en 0,1 mm dik. De bijenwas wordt in de kast gemaakt, waar het lekker warm is. Dan zijn de plaatjes buigzaam. De plaatjes worden netjes in vorm tegen elkaar aangedrukt, en zo maakt de werkster de raat waarin de honing wordt gelegd. Om de honing goed te bewaren verzegelt de werkster de raat met een wasdekseltje. Daarom noem je de was die de imker oogst ‘ontzegelwas’.
Welke kleur heeft bijenwas?
Wit, geel, bruin, of toch doorzichtig… Welke kleur heeft bijenwas eigenlijk? Dat kunnen we niet zomaar zeggen! Verse bijenwas, net gemaakt door de bijen is prachtig wit. Dat kun je heel mooi zien als we heidehoning oogsten. De wasdekseltjes aan de buitenkant zijn vers en zacht. Toch is bijenwas oersterk! Aan één raampje hangt soms wel 2 kg honing.
Was die al wat langer in de kast zit verkleurt, wordt iets harder en minder doorzichtig. De bijen vliegen af en aan en nemen pollen en stof mee aan de haartjes aan hun lijfje. Ook door aanwezigheid van broed verkleurt de bijenwas. Maar na het smelten en filteren is het weer als nieuw. Hoe maken bijen bijenwas: het antwoord op deze vraag verrast ons ook telkens weer!
Bijenwas verwerken: in de wasstomer en filteren
Bijenwas verwerken! Na het oogsten van de honing ligt de afgeschraapte ontzegelwas in brokjes en reepjes in de emmer. Dit gaan we verder verwerken tot prachtige, goudgele blokjes 100% zuivere bijenwas.
We hebben alle bijenwas zorgvuldig bewaard, ook als er vuil aan zit gekleefd. Om de bijenwas te zuiveren smelten we het met regenwater in de wasstomer (te huur in verwerkingsruimte in Vaassen). Als het water heet is, wordt de was vloeibaar door de stoom. Het stroomt dan door het kraantje in de emmer, samen met een deel van het water. Daarna begint een precies werkje. We leggen een filter op een volgende emmer en in het filter een dun doekje. Dan gieten we de hete was en het vocht dat is meegekomen er doorheen. Het vuil blijft in de filter liggen, water en was stromen in de emmer. Bij het afkoelen blijft de was op het water drijven. Dit proces moet een aantal keren worden herhaald. Daarna is de bijenwas schoon en goudgeel.
Deze gele, ronde plakken smelten we nog een keer, en gieten we in bakjes van ca. 200 gram (ontzegelwas). De bijenwas is nu klaar voor verwerking voor allerlei toepassingen, en te vinden in de webshop!
Zelf met bijenwas aan de slag
Nu je weet hoe bijenwas wordt gemaakt, kun je zelf met bijenwas aan de slag! Je kunt er kaarsen of waxinelichtjes van maken, een bijenwasdoek om je lunchboterhammen in te bewaren, een zalfje of een lippenbalsem. We hebben een instructie gemaakt over het zelf bijenwaskaarsen maken. Bijna alle materialen die je nodig hebt, kun je in onze webshop vinden. En we raden je dit handige boek aan om mee aan de slag te gaan!
Geschreven door:
Aukelien Wierenga
Deel dit artikel
